Herfst

Taal
Stempelen herfst
Nodig:
- Stempelen herfst  

Laat de kinderen de woorden bij het bos stempelen en daarna mooi inkleuren. Zowel zonder als met voorbeeldwoorden! Raadzaam is om de  te stempelen versie op A3 uit te printen.
Klik op het plaatje voor de download.

  

Knutselwerkjes
Je eigen herfstwezen
Nodig:
- Verschillende natuurlijke materialen
- Lijm
- Gekleurd papier
- Wasco

De kinderen gaan hun eigen herfstwezen maken. Daarvoor hebben zij wel wat natuurlijke materialen nodig. Denk hierbij aan blaadjes, vruchten, zand, gras, enzovoorts.
Geef de kinderen de opdracht om aan de hand van de door hen meegenomen materialen een herfstwezen te maken. De bedoeling is dat ze minimaal gebruik maken van wasco, dit mag alleen gebruikt worden om de tekening een extra dimensie te geven.                           
   
Let op: er mag best wel wat lijm gebruikt worden, anders blijven de materialen niet zitten.                 

Herfstblaadjes collage  
Nodig:
- Verschillende gedroogde blaadjes
- Wit papier
- Wasco
- Kleurpotloden
- Verf

Laat de kinderen hun mooiste gedroogde blaadjes uitkiezen. Ze krijgen daarbij verschillende opdrachten:
1. Leg het blaadje onder het papier en kleur zachtjes met kleurpotlood over het blaadje heen.
2. Leg het blaadje op het papier en ga er met verf overheen (zodat je alleen de randjes ziet)
3. Leg het blaadje op het papier en ga er met wasco overheen (zodat je alleen de randjes ziet)
4. Teken een blaadje na met kleurpotloden.



Als de kinderen de bovenstaande technieken hebben uitgeprobeerd, dan kunnen ze een blaadjes collage gaan maken. Aan de hand van de verschillende technieken gaan zij op een groot blad verschillende blaadjes afbeelden. Geef de kinderen een richtlijn  van hoe vaak je een bepaalde techniek terug wilt zien.

Egel
Nodig:
- Piepschuimbol, de helft
- Bruine verf, 2 kleuren
- Satéprikkers
- Kraaltjes

De kinderen gaan zelf hun eigen egel maken.
1. Verf de piepschuimbol bruin. De voorkant in een andere kleur bruin, zodat je een gezichtje en een lijfje krijgt.
2. Verf de prikkers bruin.
3. Steek de prikkers in de piepschuimbol.
4. Steek de kraaltjes als ogen en neusje in de piepschuim bol. En klaar is je egel!

Creatief denken
Via twitter werd ik gewezen op het volgende filmpje:   http://photopeach.com/album/qh8qsf
Zeker de moeite waard om te bekijken. Je ziet kleuters samenwerken, samen ontdekken, op een hele aparte en creatieve manier aan het werk met herfstmaterialen.  
Dit is een idee van http://www.ideeentoestel.nl/ . Een lesprogramma voor creatief denken in het basisonderwijs. Gefundeerd op een ontwikkelingslijn, die leerkrachten helpt om leerlingen hun creatieve talenten te laten ontdekken en ten volle te ontwikkelen.

Inrichten van hoeken
Herfstbak
Op de volgende site: http://countingcoconuts.blogspot.nl/2010/09/september-sensory-tub-playdough-fall.html kwam ik deze herfstbak tegen.


Natuurlijk kun je gekochte materialen gebruiken, maar nog leuker is het om natuurlijke materialen te gebruiken. Denk hierbij aan bladeren, mos, aarde, eikels, beukennootjes, dennenappels, kastanjes, takjes (verschillende breedtes), helicopters en allerlei andere herfstmaterialen. Door deze echte materialen te gebruiken voelen en ruiken de kinderen echt de herfst.
Je kunt in deze bak ook wat speelkabouters en paddenstoelen zetten. Hierbij kunnen de kinderen dan een spel bedenken.

Herfsttafel
Nodig: 
- Grote boomstam
- Takken
- Andere herfstmaterialen

Maak met de kinderen samen een herfsttafel. Van de grote boomstam kun je heel gemakkelijk en leuk een herfstwezen maken. Geef de boomstam ogen, neus en een mond. Van de takken bladeren maak je haren. Op deze manier heb je op je tafel een leuke eye-catcher, waarbij de kinderen dan meer herfstspullen kunnen verzamelen. Deze spullen leg je dan met een naamkaartje bij het wezen.        

Muziek
Pak je laarzen
Uit: Eigenwijs, blz. 110
Pak je laar-zen, pak je jas
moe-der breit een wollen das.
Loop maar in de re-gen, loop maar in de wind,
(*) klap in je han-den, mijn lie-ve kind

Op de plek van het sterretje kan ook komen te staan:
(*) stamp in de plassen, mijn lie-ve kind
(*) dans met z'n tweeën, mijn lie-ve kind

Aanleren:
Laat 6 kinderen met kaarten op een rij staan. De kinderen beluisteren het liedje en moeten vervolgens de kaarten op volgorde zetten. De kaarten kunnen daarna gebruikt worden als visuele ondersteuning.
De melodie kun je op de volgende site beluisteren: http://www.liedjeskist.nl/liedjes_a-z/p-liedjes/pak_je_laarzen.htm  Wel even op de notenbalk drukken.
Als afsluiting kun je de kinderen laten proberen om zich binnen het liedje om te kleden (laarzen aandoen, jas aandoen)


Het egeltje
Uit: Eigenwijs, blz. 112
Het egeltje zoekt naar een plek om te slapen
want nu het winter wordt, wordt het te koud
Misschien ligt er ergens een hoopje van blaad'ren
of ligt er ergens een stapeltje hout
Toe maar, klein egeltje kruip er maar onder
straks als je slaapt vliegt de winter voorbij
En als je weer wakker wordt, dan zie je het wonder
is het weer lente voor jou en voor mij

Het is herfst
Van: youtube

Kijk eens, het is herfst. De blaadjes gaan nu vallen. De koetjes in de wei, gaan snel weer naar de stallen.
Kijk eens, het is herfst. De laatste bloempjes bloeien. Je ziet nu in het bos, de paddenstoelen groeien.
Kijk eens het is herfst. Het egeltje gaat slapen. Je kunt nu hier en daar, weer beukennootjes rapen.
Kijk eens het is herfst. De wind giert door de takken. De vogeltjes gaan gauw, hun koffertjes weer pakken.

Hierbij hoort een filmpje. Bekijk de volgende beelden maar eens: http://www.youtube.com/watch?v=TtI0R92zlZw

't is herfst
Paddenstoelen in het gras. Lekker stampen in een plas.
Voor het laatst met zonder jas.
't is herfst. 't is herfst.

Ik heb een mandje vol met blaadjes
en een doosje vol met zaadjes
En die blaadjes en die zaadjes plak ik in.

Paddenstoelen in het gras. Lekker stampen in een plas.
Voor het laatst met zonder jas.
't is herfst. 't is herfst.

Ik maak een hond van al mijn nootjes.
Kijk daar loopt hij op vier pootjes.
En hij springt gewoon mijn bladermandje in.

Paddenstoelen in het gras. Lekker stampen in een plas.
Voor het laatst met zonder jas.
't is herfst. 't is herfst.

Ik maak een spin van een kastanje
en zijn web wordt knaloranje.
En daar zet ik die kastanjespin dan in.

Paddenstoelen in het gras. Lekker stampen in een plas.
Voor het laatst met zonder jas.
't is herfst. 't is herfst. (2x)

Hierbij hoort een filmpje. Bekijk de volgende beelden maar eens:
http://www.youtube.com/watch?v=jfbtqxGKZhA&feature=related

Boekentips
 
Natuur
Herfstwandeling
Nodig:
- Een wandelroute in het bos of vlakbij de school
- Foto's
- Werkbladeren (waarop de kinderen de antwoorden op de vragen/opdrachten kunnen noteren)
- Plastic tasjes
- Verschillende opdrachten
- Eventueel hulpouders

Verdeel de kinderen in groepjes van ong.  5 kinderen. Zij gaan een herfstwandeling maken, onder begeleiding van een hulpouder. Elk groepje krijgt foto's mee + een geschreven route. Dit is het startpunt van de wandeling. De bedoeling is dat de kinderen samen met de hulpouder de geschreven route lopen en de foto's zoeken. In het echt zullen ze op de plek van de foto een opdracht vinden die ze uit moeten voeren. Bijvoorbeeld: je hebt een foto van een boom. De opdracht voor de kinderen is om te kijken welke boom dit is en wat vruchten en blaadjes van deze boom in hun plastic tasje te doen. Dit kun je met verschillende bomen doen. Op deze manier kun je de kinderen kennis laten maken met loofbomen (bomen die hun blaadjes in één keer verliezen) en met naaldbomen (bomen met naalden die altijd groen blijven).
Je kunt de kinderen ook een foto laten zien van een paddenstoel. De kinderen moeten de paddenstoel natekenen op hun werkblad. Laat de kinderen met een spiegeltje ook eens onder de hoed van de paddenstoel kijken. Wat zien ze daar? Het zou mooi zijn als de kinderen op hun route verschillende soorten paddenstoelen tegenkomen.
Je kunt de kinderen in een hoop bladeren laten zoeken naar verschillende beestjes. Welke beestjes kom je tegen in de hoop bladeren?
Mocht je de mogelijkheid hebben om in het bos de wandeling te doen, dan kun je de kinderen ook een hol van een dier laten zien. Laat de kinderen zelf bedenken van welk dier ze het hol zien.

Je kunt de wandeling op twee manieren inzetten:
1. Als start van het thema herfst. De kinderen gaan zelf op zoek naar de antwoorden. Aan de hand van de tocht ontstaan er bij kinderen verschillende vragen, die in de lessen beantwoord zullen worden.
2. Als afsluiting van de lessen. Aan de hand van de wandeling brengen de kinderen de geleerde theorie in praktijk.

Let op: de voorbereiding kost je veel tijd. Maar aan de andere kant, 1 keer goed voorbereiden en de tocht is voor vele jaren bruikbaar (wel even de route nalopen, om te kijken of er niet teveel veranderd is)! En hoe leren de kinderen de herfst beter kennen, dan via een wandeling in een herfstlandschap? Het voelen en ruiken van de herfst?